ઘણી દીકરીઓ એ માટે પણ અભ્યાસ કરી શકતી નથી, કારણ કે તેઓનું ઘર શાળાથી ઘણું દૂર હોય છે. આવી સમસ્યાને ધ્યાનમાં લેતા સરકાર દ્વારા મફતમાં આવવા જવાની સુવિધા માટે શાળા પરિવહન યોજનાનું નિર્માણ કર્યું છે.
મહિલાઓ પણ પોતાનો ઉચ્ચતર અભ્યાસ સારી રીતે પૂર્ણ કરી શકે તેવા હેતુ સાથે આ યોજનાની શરૂઆત થઇ છે. રાષ્ટ્રીય નીતિના નિયમો તથા ભલામણો અનુસાર શાળાએ જતી તમામ જરૂરિયાતમંદ બાળકીઓ આનો લાભ લઇ શકે છે.
આ યોજનાનું સંચાલન રાજ્યના શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવે છે. જો કે આ સરકારી સ્કીમ ફક્ત આપણી સરકાર દ્વારા ચાલતી હોય તેવી શાળાઓમાં ભણતી વિદ્યાર્થીનીઓ જ લઇ શકવા માટે સક્ષમ ગણાય છે.
મહત્વની નોંધ : સ્કીમ થકી લાભ લેનાર બાળકીને પરિવહન માટે બસની સુવિધા આપવામાં આવે છે.
દીકરીઓ માટે શાળા પરિવહન યોજના
દેશની કેન્દ્ર તથા આપણી રાજ્ય બંને સરકારો મહિલા શિક્ષણને લઈને ઘણી જાગૃત છે. તેથી થોડા થોડા સમયે આપણને આવી અનેક યોજનાઓની જાણકારી મળતી રહે છે. આવી યોજના સમાજ માટે પણ ખુબ જ મહત્વ પૂર્ણ ગણાય છે.
પરિવહનની સુવિધા પૂર્ણ કરતી આ યોજનાઓનો લાભ અત્યાર સુધી રાજ્યની અનેક વિદ્યાર્થીની મેળવી ચુકી છે. આમાં પ્રદાન કરવામાં આવતી સુવિધાઓના કારણે અનેક બાળકીઓ પોતાના ઘરથી શિક્ષણ સ્થાન સુધી પરિવહન કરી શકે છે.
આ યોજનાનો લાભ શાળાએ જતી બાળકી જેનું ઘર દૂર હોય તેવી જ વિદ્યાર્થી લઇ શકે છે. અન્યથા જેઓ શાળાની નજીકના વિસ્તારમાં રહેતા હોય તેવા ઘરોની બાળકીઓને આ બસની સુવિધા મળવા પાત્ર ગણાય નહીં.
શાળા પરિવહન યોજનાની પુરી માહિતી
સામાન્ય રીતે હવે પહેલાના સમયની તુલનામાં લોકો બાળકીઓના શિક્ષણને લઈને વધુ સજાગ બન્યા છે. સાથે સાથે આવા પ્રકારની યોજનાઓ લોકોના શિક્ષણ તરફના આકર્ષણને પણ વધુ મજબૂત બનાવે છે.
કન્સેશન પાસની સુવિધા પૂર્ણ પડતી આ યોજના અંગેની વધુ માહિતી માટે લોકો ઘણા ઉતાવળા બન્યા છે. જેથી અમે નીચે યોજના વિશેની તમામ જાણકારી સવિસ્તાર અને સરળ શબ્દોમાં ટેબલ સ્વરૂપે પ્રસ્તુત કરી છે.
વિગત | માહિતી |
---|---|
યોજનાનું પૂરું નામ | શાળા આરોગ્ય દર્શન અને પરિવહન યોજના |
અમલીકરણ વિભાગ | શિક્ષણ વિભાગ, ગુજરાત સરકાર |
મુખ્ય હેતુ | વિદ્યાર્થીઓને શાળા સુધી પહોંચવા માટે મફત પરિવહન સુવિધા પૂરી પાડવી |
લાભાર્થીઓ | • ધોરણ 6 થી 8ના વિદ્યાર્થીઓ • સરકારી અને ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓ |
પાત્રતાના માપદંડ | • વિદ્યાર્થીનું ઘર શાળાથી 4 કિ.મી.થી વધુ દૂર હોવું જોઈએ • નિયમિત શાળાએ જતા વિદ્યાર્થીઓ માટે • આર્થિક સ્થિતિ ધ્યાનમાં લેવામાં આવતી નથી |
સહાયનું સ્વરૂપ | • ST બસ પાસ • ખાનગી વાહન ભાડું • સાયકલ વિતરણ |
સહાયની રકમ | • ST બસ પાસ – સંપૂર્ણ મફત • ખાનગી વાહન ભાડું – પ્રતિ માસ રૂ. 300/- • સાયકલ – એકવાર રૂ. 3,000/- |
અરજી પ્રક્રિયા | • શાળા મારફતે ઓનલાઇન અરજી • જરૂરી દસ્તાવેજો: – આધાર કાર્ડ – બેંક એકાઉન્ટની વિગતો – રહેઠાણનો પુરાવો |
મુખ્ય લાભો | • ડ્રોપ આઉટ રેટમાં ઘટાડો • શાળા પ્રવેશ દરમાં વધારો • કન્યા કેળવણીને પ્રોત્સાહન • વાલીઓ પર આર્થિક બોજમાં ઘટાડો |
અમલીકરણ પ્રક્રિયા | • શાળા કક્ષાએથી લાભાર્થીઓની ઓળખ • તાલુકા શિક્ષણ અધિકારી દ્વારા મંજૂરી • જિલ્લા શિક્ષણ અધિકારી દ્વારા દેખરેખ |
મૂલ્યાંકન માપદંડ | • લાભાર્થીઓની સંખ્યા • હાજરીનો દર • શૈક્ષણિક પરિણામો • વાલીઓની સંતુષ્ટિ |
દસ્તાવેજીકરણ | • માસિક અહેવાલ • હાજરી રજિસ્ટર • ખર્ચ પત્રક • લાભાર્થી ડેટાબેઝ |
ફરિયાદ નિવારણ | • શાળા કક્ષાએ પ્રાથમિક ફરિયાદ નિવારણ • તાલુકા કક્ષાએ અપીલ • ટોલ ફ્રી નંબર ઉપલબ્ધ |
મોનિટરિંગ | • શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ • તાલુકા શિક્ષણ સમિતિ • જિલ્લા શિક્ષણ સમિતિ |
વિશેષ જોગવાઈઓ | • દિવ્યાંગ વિદ્યાર્થીઓ માટે વિશેષ સહાય • કન્યાઓ માટે અગ્રતા • આદિવાસી વિસ્તારો માટે વિશેષ ધ્યાન |
વિશેષ નોંધ
યોજનાની તમામ માહિતીને અમે સંપૂર્ણ રિસર્ચ દ્વારા તૈયાર કરી છે. આ સાથે જ અમુક સૂચનો પણ આપવા માંગીએ છીએ. જેને તમે નીચે અનુસાર જોઈ શકો છો. આ તમામ બાબતોને યોજના અંગે ઇચ્છુક લોકોએ ધ્યાનથી વાંચવી.
- યોજનાનો લાભ લેવા માટે આધાર કાર્ડ ફરજિયાત છે.
- બસ પાસ માટે શાળા/કોલેજનું સર્ટિફિકેટ જરૂરી છે.
- પાસ રિન્યુઅલ દર 3 મહિને કરાવવું ફરજિયાત છે.
- મોબાઇલ એપ ડાઉનલોડ કરવી હિતાવહ છે.
- રાત્રિ સેવા માટે અલગથી નોંધણી કરાવવી જરૂરી છે.
- સિનિયર સિટીઝન્સ માટે આઈડી પ્રૂફ ફરજિયાત છે.
- એક વખત નોંધણી થયા બાદ પાસ ઓનલાઇન રિન્યુ કરી શકાય છે.
શાળા પરિવહન યોજનાનો મુખ્ય હેતુ
તમામ સરકારી શાળાઓમાં અભ્યાસ કરતી બાળાઓ આ યોજના માટે યોગ્ય પાત્ર ગણાય છે. પરંતુ આમાં નીચલા વર્ગની તથા જેમની કૌટુંબિક આવક ઓછી હોય તેવા પરિવારોની કન્યાઓને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે.
અનેક લાભ પ્રદાન કરતી આ સ્કીમમાં ગુજરાત રાજ્ય વાહન વ્યવહાર નિગમની બસોમાં બાળકીઓને પાસ દ્વારા મફત પરિવહનની સુવિધાઓ પ્રાપ્ત થતી હોય છે. આના કારણે દૂરના વિસ્તારમાં રહેતી દીકરીઓ પણ શાળાએ આવી શકે છે.
શાળા પરિવહન યોજના માટેની પાત્રતા
આવી યોજનાઓમાં અમુક ચોક્કસ નિયતન કરેલી સંખ્યામાં જ વિદ્યાર્થીઓ અરજી કરી શકે છે. અરજી માટેના તમામ પાત્રતાના ધોરણોની યાદી નીચે પ્રમાણે છે. જે હોય તો તમે આ યોજનાનો લાભ લેવા માટે યોગ્ય ગણાવ છો.
મૂળભૂત પાત્રતા
- ગુજરાત રાજ્યના કાયમી રહેવાસી હોવા જોઈએ.
- ગ્રામીણ વિસ્તારમાં રહેતા હોવા જોઈએ.
- ઓછામાં ઓછા 1 વર્ષથી જે તે વિસ્તારમાં રહેતા હોવા જોઈએ.
- આધાર કાર્ડ ધરાવતા હોવા જોઈએ.
વિદ્યાર્થીઓ માટેની પાત્રતા
- માન્યતા પ્રાપ્ત શાળા/કોલેજમાં અભ્યાસ કરતા હોવા જોઈએ.
- ઉંમર 6 થી 25 વર્ષની વચ્ચે હોવી જોઈએ.
- વાર્ષિક ફેમિલી ઈન્કમ ₹2.50 લાખથી ઓછી હોવી જોઈએ.
- 75% થી વધુ હાજરી હોવી જરૂરી છે.
- શાળા/કોલેજનું બોનાફાઈડ સર્ટિફિકેટ હોવું જોઈએ.
દિવ્યાંગજનો માટેની પાત્રતા
- ઓછામાં ઓછી 40% કે તેથી વધુ દિવ્યાંગતા
- સિવિલ સર્જનનું પ્રમાણપત્ર
- UDID (યુનિક ડિસેબિલિટી ID) કાર્ડ
- દિવ્યાંગતાનું પ્રમાણપત્ર
મહિલાઓ માટેની વિશેષ પાત્રતા
- ગ્રામીણ વિસ્તારમાં રહેતી હોવી જોઈએ
- આધાર કાર્ડ અને ફોટો ID
- રોજગારનો પુરાવો (જો લાગુ પડે તો)
નોંધ
- અરજી સમયે તમામ દસ્તાવેજોની સ્વપ્રમાણિત નકલો રજૂ કરવી.
- અધૂરી અરજી રદ થવાને પાત્ર છે.
- ખોટી માહિતી આપનાર વ્યક્તિ કાયદેસર કાર્યવાહીને પાત્ર છે.
- દર વર્ષે પાત્રતાની ચકાસણી કરવામાં આવે છે.
- નિયમોમાં ફેરફાર કરવાનો અધિકાર સરકાર પાસે અબાધિત છે.
શાળા પરિવહન યોજના માટેના દસ્તાવેજો
ગરીબ પરિવારોની કન્યાઓને અભ્યાસ અર્થે વધારે દૂર સુધી પરિવહન કરવામાં મુશ્કેલી ઉભી થતી હોય છે. આના નિવારણ માટે આ યોજના બનાવવામાં આવી છે. યોજના માટે અમુક દસ્તાવેજો ઉપયોગી છે જેની માહિતી નીચે મુજબ છે.
- આધાર કાર્ડની સ્વપ્રમાણિત નકલ
- રહેઠાણનો પુરાવો
- ચૂંટણી કાર્ડ
- રેશન કાર્ડ
- તાજેતરનો પાસપોર્ટ સાઈઝનો ફોટો (2 નકલ)
- અરજદારની સહી કરેલ સેલ્ફ ડિક્લેરેશન
- શાળા/કોલેજનું બોનાફાઇડ સર્ટિફિકેટ (છેલ્લા 6 મહિનાની અંદરનું)
- ફી ભર્યાની રસીદની નકલ
- સ્કૂલ/કોલેજ આઈડી કાર્ડની નકલ
- વાલીની આવકનો દાખલો (જો આર્થિક સહાય જોઈતી હોય તો)
- અગાઉના પાસની નકલ (જો રિન્યુઅલ હોય તો)
- રૂટ વિગતો અને સમયપત્રકની પસંદગી ફોર્મ
- બેંક પાસબુકની પ્રથમ પાનાની નકલ
- અરજી ફી ભર્યાની પહોંચ
- બે સાક્ષીઓના આધાર કાર્ડની નકલ
નોંધ
- બધા દસ્તાવેજો સ્વપ્રમાણિત હોવા જોઈએ.
- મૂળ દસ્તાવેજો ચકાસણી માટે સાથે લાવવા.
- અધૂરા દસ્તાવેજો સાથેની અરજી રદ થઈ શકે છે.
- ખોટા દસ્તાવેજો રજૂ કરવા પર કાયદેસરની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
- દસ્તાવેજોની વેરિફિકેશન પ્રક્રિયામાં 7-10 દિવસનો સમય લાગી શકે છે.
- જરૂર પડ્યે વધારાના દસ્તાવેજો માંગવામાં આવી શકે છે.
યોજના અંગેની મહત્વની જાણકારી
જે પણ મહિલા વિદ્યાર્થિનીનું ઘર શાળાથી 5 કિલો મીટર દૂર હશે તે આ યોજના માટે યોગ્ય ગણાય છે. યોજના હેઠળ સરકારી બસોમાં મુસાફરી માટે એક ફ્રી પાસ આપવામાં આવે છે. જેથી લાભાર્થી સરળતા પૂર્વક અવર જવર કરી શકે.
લોકોનું કલ્યાણ કરતી આ યોજનાનો લાભ તમે 3 મહિના સુધી લઇ શકો છો. ત્રણ મહિના પૂર્ણ થયા બાદ પાસને ફરીથી રી-ન્યુ કરાવવો પડે છે. અન્યથા તમે આ જુના પાસ દ્વારા મફતમાં મુસાફરી કરવાનો લાભ ઉઠાવી શકો નહીં.
શાળા પરિવહન કન્યા યોજનાની અરજી પ્રક્રિયા
વહાલી બાળાઓ માટે બનાવવામાં આવેલી આ યોજના ખુબ જ લોકપ્રિય છે. સ્કીમમાં હજારો લોકો લાભ લેવા માંગતા હોય છે. પરંતુ તેઓ પાસે અરજી પ્રક્રિયા કેવી રીતે પૂર્ણ કરવી તે અંગેની કોઈ જરૂરી વિગત હોતી નથી.
ખાસ કરીને કન્યાઓ માટે બનેલી શિક્ષણ પરિવહન યોજનાની તમામ અરજી પ્રક્રિયા નીચે અનુસાર છે.
- શાળા પરિવહન યોજના માટે અરજી કરવા સૌ પ્રથમ વિદ્યાર્થીએ પોતાના સ્થાનિક શાળા વહીવટી કચેરીમાં સંપર્ક કરવો પડશે.
- અરજદારે યોજનાની પાત્રતા શરતો જેવી કે વય, ઘર-શાળા વચ્ચેનું અંતર, પારિવારિક આવક વગેરે વિગતો ચકાસી લેવી જોઈએ.
- જરૂરી દસ્તાવેજોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે – વિદ્યાર્થીનો આધાર કાર્ડ, શાળાનું પ્રમાણપત્ર, રહેઠાણનો પુરાવો, આવક પ્રમાણપત્ર.
- સંપૂર્ણ ભરેલ અરજીપત્રક સાથે સકળ દસ્તાવેજો જોડીને સ્થાનિક શૈક્ષણિક કચેરીમાં જમા કરાવવાના રહેશે.
- અરજી ચકાસણી બાદ પાત્ર વિદ્યાર્થીઓને શાળા પરિવહન યોજનાનો લાભ આપવામાં આવશે.
કન્યાઓ માટે પોસ્ટ મેટ્રીક શિષ્યવૃતિ યોજના
શાળા પરિવહન સ્કીમના મુખ્ય લાભ
ગુજરાત સરકાર આ યોજના અંતર્ગત વિભિન્ન પ્રકારના લાભ પ્રદાન કરે છે. મુખ્ય રૂપે, શાળાથી ઘર સુધીનું અંતર, વિદ્યાર્થીની વય, પારિવારિક આર્થિક સ્થિતિ, અને અન્ય પાત્રતા માપદંડોના આધારે પરિવહન સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે.
અત્યંત લાભકારી આ યોજના વિશેના તમામ લાભોની વિસ્તૃત જાણકારી નીચે વિસ્તાર પૂર્વક આપવામાં આવેલી છે.
(1) ભાડાની બચત થાય છે
વિદ્યાર્થીઓને અવર જવર માટે પરિવહનના સાધનોનો ઉપયોગ કરે છે. તેમાં રોજબરોજ ઘણા નાણાં ભાડા રૂપે ખર્ચાઈ જાય છે. પરિણામે ગરીબ વર્ગના વિદ્યાર્થીઓને આર્થિક તંગીનો સામનો કરવો પડે છે.
આવી આર્થિક સ્થિતિમાં શાળા પરિવહન સહાય યોજના ઉપયોગી સાબિત થાય છે. આનાથી મફત પરિવહનની સુવિધા મળે છે. સાથે જ વિદ્યાર્થીના રોજબરોજના ભાડાની પણ બચત થાય છે.
(2) શિક્ષણ દરમાં વધારો નોંધાય છે
મોટી સંખ્યામાં એવી પણ મહિલા વિદ્યાર્થીનીઓ છે કે જેઓ શાળા દૂર હોવાના કારણે અભ્યાસ અધવચ્ચે છોડીને જતી રહે છે. કન્યા ડ્રોપ આઉટને અટકાવવા માટે સરકારનો આ એક ઉત્તમ પ્રયાસ છે.
પરિવહન સુવિધા વધવાના કારણે આપણા સાક્ષરતા દરમાં પણ નોંધપાત્ર વધારે થાય છે. તેથી આવી યોજનાઓ ખુબ જ અગત્યની ગણાય છે. આના થકી અનેક પ્રકારના ફાયદાઓ પ્રાપ્ત થતા હોય છે.
(3) સમયનો તથા શ્રમનો બચાવ થાય છે
શાળા દૂર હોવાના કારણે ઘણી વાર વિદ્યાર્થીઓને અભ્યાસ મેળવવા માટે ચાલતા જવું પડે છે. ઠંડી કે ચોમાસાની ઋતુમાં વિદ્યાર્થીઓને ખુબ જ તકલીફોનો સામનો કરવો પડે છે.
આવી પરિસ્થિતિને ટાળવા માટે સરકાર દ્વારા સમય તથા શ્રમનો બચાવ કરવા માટે શાળા પરિવહન સ્કીમ બનાવી છે. જેના દ્વારા વિદ્યાર્થી જીવનનો બોજ હલકો કરી શકાય છે.
સવાલ જવાબ (FAQ)
બીજી યોજનાઓની જેમ જ આ લાભકારી શાળા પરિવહન યોજનાને લઈને પણ લોકોમાં અનેક સવાલો છે. તેવા જ સવાલોમાંથી મુખ્ય પ્રશ્નોના જવાબ અહીં આપવામાં આવ્યા છે.
(1) શાળા પરિવહન યોજના શું છે તેની માહિતી આપો?
શાળાએ જતી બાળકીઓને અવર જવર માટે બસની સુવિધા પૂર્ણ કરતી યોજનાને શાળા પરિવહન યોજના નામ આપવામાં આવ્યું છે.
(2) આ યોજના હેઠળ સહાય કોને મળવા પાત્ર ગણાય છે?
આ કલ્યાણકારી યોજના હેઠળ જે કન્યાઓનું ઘર શાળાથી 5 કિલોમીટર દૂરના અંતરે આવેલું હોય, તેને લાભ મળવા પાત્ર છે.
(3) યોજનાનો લાભ કઈ શાળાના વિદ્યાર્થીઓને પ્રાપ્ત થાય છે?
પરિવહન યોજનાનો લાભ ફક્ત સરકારી શાળાઓમાં ભણતી વિદ્યાર્થીનીઓ જ લઇ શકવા માટે યોગ્ય છે.
આશા કરુ છુ શાળા પરિવહન યોજના અંગેની પુરી જાણકારી આપવામાં સફળ રહી છુ. તો મળીએ હવે નવી પોસ્ટમાં એક નવી જાણકારી સાથે ત્યાં સુધી ટેક કેયર.