એવી અનેક પછાત જાતિની વિદ્યાર્થીનીઓ છે જેમની પાસે ભોજનનું બિલ ભરવા માટે પણ યોગ્ય નાણાં હોતા નથી. આવી દયનિય પરિસ્થિતિમાં જીવતી દીકરીઓ માટે ખાસ ભોજન બિલ સહાય યોજનાનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે.
ગરીબ તથા નબળા વર્ગની બાળકીઓના અભ્યાસને લઈને સરકાર હમેશાથી સજાગ રહી છે. અવનવી યોજનાઓ દ્વારા તે આવા વર્ગના લોકો માટે સહાયનું કામ કરતી હોય છે. તેથી લોકો દ્વારા યોજનાને ખુબ પસંદ કરવામાં આવે છે.
વિશેષ : આ યોજના હેઠળ લાભાર્થીને દર મહિને રૂપિયા 1500 જેટલી સહાય રકમ પોતાના ભોજન બિલ માટે આપવામાં આવે છે. જેના થકી તે જે તે સ્થળે અભ્યાસ કરે છે ત્યાં રહીને તેને મફતમાં જમવાની સુવિધા પણ પ્રાપ્ત થઇ શકે.
ભોજન બિલ સહાય યોજના
આપણા દેશની ગણતરી એવા દેશોમાં પણ થાય છે જ્યાંના લોકો કુપોષણથી પીડિત છે. સામાન્ય લોકોની સાથે સાથે વિદ્યાર્થીઓ પણ આ સમસ્યાથી ઘેરાયેલા હોય છે. તેમને રાહત આપવામાં હેતુ સાથે આ યોજના શરૂ થઇ છે.
યોજના થકી નબળા વર્ગના વિદ્યાર્થીઓને ખાસ અને પોષણ યુક્ત આહાર મળે રહે તેનું પણ ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. ગુજરાત સરકાર દ્વારા શરૂ થયેલ આ યોજનાને ખુબ જ ઓછા સમયમાં લોકોનો વધારે પ્રેમ મળ્યો છે.
આ યોજનાનો લાભ અનુસૂચિત જાતિ તથા જન જાતિની અભ્યાસ કરતી દીકરીઓ લેવા માટે સક્ષમ ગણાય છે. જે લોકો પોતાના ઘરથી દૂર હોસ્ટેલમાં અભ્યાસ અર્થે રહેતા હોય છે, તેઓ પણ આ યોજનાનો લાભ સરળતાથી લઇ શકે છે.
ભોજન બિલ સહાય યોજનાની પુરી માહિતી
લાયકાત ધરાવતી તમામ દીકરીઓ આ યોજના માટે યોગ્ય ગણાય છે. પરંતુ આ યોજના અંગેની અરજી કરતા પહેલા આના વિશે જાણકારી મેળવવી જરૂરી છે. આ માટેની તમામ વિગતોને નીચે ટેબલ સ્વરૂપે પ્રદર્શિત કરવામાં આવી છે.
| વિગત | માહિતી |
|---|---|
| યોજનાનું નામ | ભોજન બિલ સહાય યોજના |
| લાભાર્થી | વિદ્યાર્થીની (કન્યાઓ) |
| પાત્રતા | • ગુજરાત રાજ્યની કોઈપણ શાળામાં અભ્યાસ કરતી વિદ્યાર્થીનીઓ • અભ્યાસ કરતી વિદ્યાર્થીનીઓ • વાર્ષિક આવક મર્યાદા ₹2.50 લાખ સુધી |
| સહાયનો પ્રકાર | દૈનિક ભોજન બિલ સહાય |
| સહાયની રકમ | • દૈનિક ₹15/- (શહેરી વિસ્તાર) • દૈનિક ₹12/- (ગ્રામ્ય વિસ્તાર) |
| લાભ મેળવવાના દિવસો | શૈક્ષણિક વર્ષના કુલ 200 દિવસ |
| જરૂરી દસ્તાવેજો | • આધાર કાર્ડ • શાળા પ્રવેશ પ્રમાણપત્ર • રેશન કાર્ડ • બેંક પાસબુક • આવકનો દાખલો • જાતિનો દાખલો (SC/ST/OBC માટે) • વિદ્યાર્થીનીનો ફોટો |
| અરજી પ્રક્રિયા | • ઓનલાઈન અરજી કરવાની રહેશે • https://www.digitalgujarat.gov.in/ પર અરજી કરી શકાય છે • શાળા મારફતે અરજી કરવાની રહેશે |
| યોજનાના ફાયદા | • શિક્ષણ ખર્ચમાં રાહત • કન્યા કેળવણીને પ્રોત્સાહન • શાળા છોડવાનું પ્રમાણ ઘટાડવામાં મદદ • કુટુંબ પર આર્થિક બોજ ઘટાડવો |
| અન્ય શરતો | • લાભાર્થીની હાજરી 80% કરતાં વધુ હોવી જરૂરી • સરકારી/ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ શાળાઓમાં અભ્યાસ કરતી વિદ્યાર્થીનીઓને પ્રાથમિકતા • દર મહિને બેંક ખાતામાં સીધી સહાય જમા થશે |
| સંપર્ક | • શાળાના આચાર્યશ્રી • જિલ્લા શિક્ષણાધિકારીની કચેરી • ટોલ ફ્રી નંબર: 1800-233-7965 |
| અરજી સમયગાળો | શૈક્ષણિક વર્ષની શરૂઆતમાં (જૂન-જુલાઇ) |
| નોંધ | • અરજી ફક્ત ઓનલાઈન સ્વીકારવામાં આવે છે • અધૂરી અરજી રદ થવાને પાત્ર છે • ખોટા દસ્તાવેજો રજૂ કરવા પર કાયદેસરની કાર્યવાહી થશે |
યોજનાના ફાયદાઓ
એન્જીન્યરીંગ અથવા મેડિકલનો અભ્યાસ કરતી બાળાઓને પણ આ લાભ મળવા પાત્ર છે. સાથે સાથે અન્ય ક્ષેત્રોમાં ભણતી વિદ્યાર્થીનીઓ પણ આનો લાભ લેવા માટે સામાન્ય રીતે યોગ્ય ગણાતી હોય છે.
- શિક્ષણ ખર્ચમાં નોંધપાત્ર રાહત
- કન્યા કેળવણીને પ્રોત્સાહન
- શાળા છોડી જતી વિદ્યાર્થીનીઓનું પ્રમાણ ઘટાડવામાં મદદ
- કુટુંબ પર આર્થિક બોજ ઘટાડવો
- ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે પ્રોત્સાહન
જાણકારી : કોઈ પણ સમાજ, સંસ્થા કે ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ દ્વારા ચાલતા કન્યા કેળવણી મંડળ વિદ્યાલય કે છાત્રાલયમાં રહીને અભ્યાસ કરતી દીકરીઓ માટે આ યોજના ખાસ છે. જે લોકોની વાર્ષિક આવક ઓછી છે તેવા લોકોને યોજનાનો લાભ મળવા પાત્ર છે.
ભોજન બિલ સહાય યોજનાનો મુખ્ય હેતુ
ખાસ કરીને પછાત વર્ગની મહિલા વિદ્યાર્થીઓને અનેક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડતો હોય છે. અત્યંત કપરી પરિસ્થિતિમાં સમસ્યાથી ઘેરાયેલી મહિલાઓ અમુક વાર પોતાનો અભ્યાસ પણ અધ વચ્ચે છોડીને જતી રહે છે.
આનું પ્રમાણ ઓછું કરવામાં આ ભોજન સહાય બિલ યોજના અત્યંત ગુણરૂપ સાબિત થઇ છે. આહાર એ વ્યક્તિની મૂળભૂત જરૂરિયાતોમાંથી એક છે. આ જરૂરિયાતને આ યોજના દ્વારા વિદ્યાર્થીનીઓ સરળતાથી પૂર્ણ કરી શકે છે.
ભોજન બિલ સહાય યોજના માટેની પાત્રતા
ફૂડ બિલ પૂરું પાડતી આ યોજનાનો લાભ યોગ્ય પાત્રતા ધરાવતા લોકો લઇ શકે છે. આ માટેના તમામ યોગ્યતા માપદંડોની જાણકારી નીચે મુજબ આપવામાં આવેલી છે. જેના દ્વારા નક્કી થાય છે કે અરજી કરનાર આ યોજના માટે યોગ્ય છે કે નહીં.
મૂળભૂત પાત્રતા
- ગુજરાત રાજ્યની કોઈપણ માન્યતા પ્રાપ્ત શાળામાં અભ્યાસ કરતી વિદ્યાર્થીની હોવી જોઈએ
- ધોરણ 9 થી 12માં અભ્યાસ કરતી હોવી જોઈએ
- વાર્ષિક કૌટુંબિક આવક ₹2.50 લાખથી વધુ ન હોવી જોઈએ
શૈક્ષણિક પાત્રતા
- નિયમિત શાળાએ જતી હોવી જોઈએ
- ઓછામાં ઓછી 80% હાજરી ફરજિયાત છે
- પાછલા વર્ષની વાર્ષિક પરીક્ષામાં પાસ થયેલી હોવી જોઈએ
- શાળામાં નિયમિત પ્રવેશ મેળવેલો હોવો જોઈએ
વિદ્યાર્થીની લગત પાત્રતા
- વિદ્યાર્થીનીની ઉંમર 14 થી 30 વર્ષની વચ્ચે હોવી જોઈએ
- ગુજરાતના કાયમી રહેવાસી હોવા જોઈએ
- અપરણિત હોવી જોઈએ
- પોતાના નામનું બેંક ખાતું હોવું જરૂરી છે
આવક અંગેની પાત્રતા
- માતા-પિતા/વાલીની વાર્ષિક આવક ₹2.50 લાખથી ઓછી હોવી જોઈએ
- આવકનો દાખલો મામલતદાર/તાલુકા વિકાસ અધિકારી પાસેથી મેળવેલો હોવો જોઈએ
- છેલ્લા નાણાકીય વર્ષનો આવકનો દાખલો માન્ય ગણાશે
દસ્તાવેજી પાત્રતા
- આધાર કાર્ડ ફરજિયાત હોવું જોઈએ
- રેશનકાર્ડની નકલ
- બેંક પાસબુકની નકલ
- શાળા પ્રવેશ પ્રમાણપત્ર
- જાતિનો દાખલો (SC/ST/OBC માટે)
- વિદ્યાર્થીનીનો તાજેતરનો પાસપોર્ટ સાઈઝનો ફોટો
અન્ય પાત્રતા
- કોઈપણ અન્ય સરકારી શિષ્યવૃત્તિ/સહાય યોજનાનો લાભ મેળવતા ન હોવા જોઈએ
- શાળામાં વર્તણૂક સારી હોવી જોઈએ
- આચાર્યશ્રીની ભલામણ હોવી જોઈએ
- માતા-પિતા/વાલીની સંમતિ હોવી જોઈએ
પ્રાથમિકતા ધરાવતા વર્ગો
- અનુસૂચિત જાતિ (SC)ની વિદ્યાર્થીનીઓ
- અનુસૂચિત જનજાતિ (ST)ની વિદ્યાર્થીનીઓ
- અન્ય પછાત વર્ગ (OBC)ની વિદ્યાર્થીનીઓ
- આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ (EWS)ની વિદ્યાર્થીનીઓ
- દિવ્યાંગ વિદ્યાર્થીનીઓ
- એકલ માતા-પિતાની દીકરીઓ
યોજના રદ થવાના કારણો
- ખોટી માહિતી આપવી
- 80%થી ઓછી હાજરી
- શાળા છોડી દેવી
- અભ્યાસ અધવચ્ચે છોડી દેવો
- લગ્ન કરી લેવા
- ગેરવર્તણૂક કરવી
- અન્ય કોઈ સરકારી યોજનાનો લાભ લેવો
નોંધ
- દર વર્ષે નવેસરથી અરજી કરવાની રહેશે.
- અરજી ફક્ત ઓનલાઇન જ સ્વીકારવામાં આવશે.
- અધૂરી વિગતોવાળી અરજી રદ થવાને પાત્ર છે.
- કોઈપણ તબક્કે ખોટી માહિતી માલૂમ પડશે તો સહાય બંધ કરવામાં આવશે.
- ચૂકવાયેલી સહાય વ્યાજ સહિત પરત લેવામાં આવશે.
ભોજન બિલ સહાય યોજનાના દસ્તાવેજો
યોજનાની અસરકારકતા જોતાં, તેણે કન્યા શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. આ યોજનાથી શાળા છોડી દેતી કન્યાઓનું પ્રમાણ નોંધપાત્ર રીતે ઘટ્યું છે અને ઉચ્ચ શિક્ષણ તરફ વળતી વિદ્યાર્થીનીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
યોજનાના દસ્તાવેજોની યાદી આ પ્રમાણે છે.
- આધાર કાર્ડની સ્વપ્રમાણિત નકલ
- શાળા પ્રવેશ પ્રમાણપત્ર (L.C.)
- ચાલુ વર્ષની ફી ભર્યાની પહોંચ
- શાળામાં પ્રવેશ મેળવ્યા અંગેનો આધાર (બોનાફાइડ સર્ટિફિકેટ)
- છેલ્લી પરીક્ષાની માર્કશીટની નકલ
- રેશન કાર્ડ (અરજદારના કુટુંબનું)
- ચૂંટણી કાર્ડ (18 વર્ષથી ઉપરની વિદ્યાર્થીની માટે)
- શાળાનું આઈ-કાર્ડ
- વિદ્યાર્થીનીના નામનું એક્ટિવ બેંક એકાઉન્ટ
- મામલતદાર/તાલુકા વિકાસ અધિકારી પાસેથી મેળવેલ આવકનો દાખલો
- ત્રણ માસથી જૂનો ન હોવો જોઈએ
- વાર્ષિક આવક દર્શાવતું પ્રમાણપત્ર
- અનુસૂચિત જાતિ (SC) નું પ્રમાણપત્ર
- વિદ્યાર્થીનીના તાજેતરના પાસપોર્ટ સાઈઝના ફોટા (4 નકલ)
- વાલીનું સંમતિપત્ર
- અગાઉના વર્ષની હાજરીનું પ્રમાણપત્ર
- રહેઠાણનો પુરાવો (ભાડા કરાર/લાઈટ બિલ/વેરા બિલ)
ભોજન બિલ સહાય યોજનાની અરજી પ્રક્રિયા
બાળકોના સ્વાસ્થ્ય તથા તેમના રોજબરોજના દૈનિક આહારને ધ્યાનમાં રાખતા બનેલી આ એક લાભકારી યોજના છે. જેની માટે ઘણા લોકો અરજી કરવા માંગતા હોય છે. પણ અરજી વિધિ કેવી રીતે કરવી તે અંગેની જાણકારી હોતી નથી.
આ માટે સંપૂર્ણ અરજી વિધિને અમારા શબ્દોમાં અહીં વર્ણવી છે, જેથી અરજી પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં સરળતા રહે.
- યોજનાની ઓનલાઇન અરજી વેબસાઇટ પર જઈને શરૂ કરવી પડશે, જ્યાં વિગતવાર ઓનલાઇન ફોર્મ ભરવાનું રહેશે.
- અરજદારે પોતાના આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ, બેંક પાસબુક અને શાળા/કૉલેજના પ્રમાણપત્રોની ઝેરોક્સ કૉપી સાથે રાખવી પડશે.
- સંપૂર્ણ ભરાયેલ ઓનલાઇન ફોર્મ સાથે જરૂરી ડોક્યુમેન્ટ્સ અપલોડ કરીને સબમિટ કરવા રહેશે.
- અરજી જમા કર્યા બાદ, સક્ષમ અધિકારી દ્વારા તમામ દસ્તાવેજોની ચકાસણી કરવામાં આવશે.
- ડોક્યુમેન્ટ્સની ચકાસણી બાદ, પાત્ર ઉમેદવારોને અરજીની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
- મંજૂર થયેલ ઉમેદવારોને ઓનલાઇન/બેંક ખાતામાં સીધો લાભ ટ્રાન્સફર (DBT) કરવામાં આવશે.
ભોજન બિલ સહાય યોજનાના મુખ્ય લાભ
કહેવાય છે કે સહુથી મોટું દાન એ અન્ન દાન હોય છે. આવી જ રીતે વિદ્યાર્થીઓને ધ્યાનમાં રાખતા તેમના ભોજનના ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે ભોજન બિલ યોજના ઘડવામાં આવી છે. જેનાથી લોકો નિરાંતે આહાર લઇ શકે છે.
સ્કીમનો મુખ્ય ફાયદો એ જ છે કે વિદ્યાર્થીઓને પોષણ યુક્ત આહાર માટે નાણાકીય સહાય મળતી રહે છે. સાથે અમુક લાભોની જાણકારી પણ અહીં દર્શિત કરવામાં આવી છે.
- આ યોજના મારફત મધ્યાહ્ન ભોજન/રાંધણ ખર્ચ માટે વિદ્યાર્થીઓ/શાળાઓને આર્થિક સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે, જેથી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પોષણયુક્ત ભોજનની સુનિશ્ચિતતા કરી શકાય.
- સરકાર દ્વારા પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓને પોષક અને પૌષ્ટિક ભોજન મળી રહે તે માટે પ્રતિ વિદ્યાર્થી એક નક્કી કરેલ રકમ ચૂકવવામાં આવે છે.
- આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ બાળકોના પોષણ સ્તર સુધારવાનો, શાળામાં હાજરીમાં વધારો કરવાનો અને ગરીબ પરિવારોના બાળકોને શૈક્ષણિક તકો પ્રદાન કરવાનો છે.
- વિદ્યાર્થીઓને મફત અને પોષક ભોજન મળી રહે તે માટે શાળાઓને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે, જેથી તેઓ સ્વસ્થ રીતે અભ્યાસ કરી શકે.
- યોજનામાં કોઈપણ પ્રકારનો ભેદભાવ કર્યા વિના, તમામ સામાજિક અને આર્થિક પૃષ્ઠભૂમિના બાળકોને સમાન તક પ્રદાન કરવામાં આવે છે.
યોજના અંગેની મહત્વની જાણકારી
અભ્યાસ ક્ર્મના તણાવની સાથે સાથે વિદ્યાર્થીઓને અનેક પ્રકારનો ખર્ચ હોય છે. તેથી તેઓ માટે ખાસ કરીને યોજનાઓ બનાવવામાં આવે છે. ભોજન બિલ યોજનાથી તેઓને રોજબરોજ જમવાનું પણ પ્રાપ્ત થાય છે.
ગુજરાત સરકારની ભોજન બિલ સહાય યોજના એ કન્યા કેળવણીને પ્રોત્સાહન આપવા માટેની એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે. આમાં અભ્યાસ કરતી વિદ્યાર્થીનીઓને દૈનિક ભોજન ખર્ચ માટે નાણાકીય સહાય આપવામાં આવે છે.
સવાલ જવાબ (FAQ)
અનેક પ્રકારની યોજનાઓની માફક જ ભોજન સહાય યોજના બિલને લઈને પણ લોકોમાં અનેક સવાલો છે. જેમાંથી મુખ્ય પ્રશ્નોના ઉત્તર અહીં પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યા છે.
(1) ભોજન બિલ સહાય યોજના શું છે તેની જાણકારી આપો?
અભ્યાસ કરતી વિદ્યાર્થીનીઓની ભોજન માટે બનેલી યોજનાને ભોજન બિલ સહાય યોજના નામ આપવામાં આવ્યું છે.
(2) આ યોજના હેઠળનો લાભ કોણ લઇ શકે છે?
કોઈ પણ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અભ્યાસ કરતી બાળાઓ આ યોજનાનો લાભ લઇ શકવા માટે સક્ષમ ગણાય છે.
(3) યોજના હેઠળ લાભાર્થીને દર મહિને કેટલી રકમ પ્રાપ્ત થાય છે.
આ યોજના હેઠળ લાભાર્થી મહિલાને દર મહિને રૂપિયા 1500 જેટલી નાણાકીય સહાય આપવામાં આવે છે.
આશા કરુ છુ ભોજન બિલ સહાય યોજના વિશેની તમામ માહિતી સારી રીતે આપી શકી છુ. તો મળીએ હવે નેક્સટ પોસ્ટમાં ત્યાં સુધી ટેક કેયર.
